ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය: අපේ සිහින හැබෑ කරන තාක්ෂණය
ආයුබෝවන්! ඔයාට මතකද අපි කලින් ලිපියකින් AI තාක්ෂණය ගැන කතා කරපු හැටි? ඒ ලිපියට ලැබුණු ප්‍රතිචාර දැක්කම මට තේරුණා අපේ රටේ ගොඩක් අයට මේ ගැන දැනගන්න ලොකු උනන්දුවක් තියෙනවා කියලා. ඒක ඇත්තටම සතුටු වෙන්න ඕන දෙයක්. මොකද AI කියන්නේ විදේශ රටවලට විතරක් අදාළ දෙයක් නෙමෙයි, අපේ පුංචි ලංකාවේ අනාගතයත් වෙනස් කරන්න පුළුවන් බලවත් මෙවලමක්.
මට මතකයි මගේ ගමේ කෘෂිකර්ම මහත්තයා කිව්වා, දැන් නම් ගොවිතැනටත් AI පාවිච්චි කරනවා කියලා. ඩ්‍රෝන් යානා පාවිච්චි කරලා ගොවිතැන් කරන හැටි, ඒ වගේම AI එකෙන් පස විශ්ලේෂණය කරලා කොයි වෙලාවටද වතුර දාන්න ඕන, පොහොර දාන්න ඕන කියලා කියන හැටි. ඒ කතාව ඇහුවාම මට හිතුණා, මේක අපේ රටේ හැම අංශයකටම කොයිතරම් ලොකු විප්ලවයක් ගේන්න පුළුවන්ද කියලා. එහෙමනම්, අපේ රටට අදාලව ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය ගැන විවෘතව කතා කිරීම අත්‍යවශ්‍යයි.
මේ ලිපියෙන් මම බලාපොරොත්තු වෙන්නේ ඔයාට ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය ගැන හොඳ අවබෝධයක් දෙන්න. අපි රජය මේ සඳහා දරන උත්සාහයන්, දැනටමත් AI භාවිත වන අංශ, ඒ වගේම අපිට තියෙන අභියෝග සහ අවස්ථා ගැනත් කතා කරමු. මේ ලිපිය අවසන් වන විට ඔයාට තේරෙයි, AI කියන්නේ අනාගතයේ අපිට වැඩියෙන් මුදල් උපයන්න, රටක් විදියට දියුණු වෙන්න තියෙන හොඳම අවස්ථාවක් කියලා.
අන්තර්ගතය:
- ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය සඳහා රජයේ දැක්ම
- ලංකාවේ AI දැනටමත් භාවිතා වන අංශ
- ශ්‍රී ලංකාවේ AI සංවර්ධනයට තියෙන අභියෝග
- AI අනාගතයට සූදානම් වෙන්නේ කොහොමද?
- නිතර අසන ප්‍රශ්න සහ පිළිතුරු
ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය සඳහා රජයේ දැක්ම
අපේ රටේ අනාගතය ගැන කතා කරනකොට රජය මේ ගැන දරන උත්සාහයන් ගැන කතා නොකරම බැහැ. රජය දැන් ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය වෙනුවෙන් සුවිශේෂී සැලසුම් සකස් කරලා තියෙනවා. ලංකාවේ ඩිජිටල් ආර්ථිකය ඉදිරි වසර පහ තුළ පස් ගුණයකින් වැඩි කරන්නත්, GDP එකට තොරතුරු තාක්ෂණයේ දායකත්වය 15% දක්වා වැඩි කරන්නත් රජය බලාපොරොත්තු වෙනවා. මේ සඳහා මූලිකම මෙවලම විදිහට ඔවුන් පාවිච්චි කරන්නේ AI තාක්ෂණයයි.
මට මතකයි මම මෑතකදී ආර්ථික සංවර්ධනය පිළිබඳ ප්‍රවෘත්තියක් කියවනකොට දැක්කා, ජනාධිපතිතුමාගේ ඩිජිටල් ආර්ථිකය පිළිබඳ ප්‍රධාන උපදේශක, ආචාර්ය හාන්ස් විජයසූරිය මහතා මේ ගැන කතා කරලා තිබුණා. එතුමා සඳහන් කරලා තිබුණා, පළමු AI යෙදවුම විදිහට රජයේ තොරතුරු මධ්‍යස්ථානය (GIC) ස්වයංක්‍රීය කරන්න සූදානම් වෙනවා කියලා. ඒ වගේම, පුනරාවර්තන රාජ්‍ය සේවා සඳහා AI භාවිතා කරන්නත් සැලසුම් කරනවා. මේකෙන් අපිට තේරෙනවා, රජය ඇත්තටම ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය ගැන හොඳට හිතලා, සැලසුම් සහිතව වැඩ කරනවා කියලා.
ඒ වගේම, රජය විසින් ජාතික AI මධ්‍යස්ථානයක් (National AI Centre) පිහිටුවන්නත්, ඒ සඳහා මුදල් වෙන් කරන්නත් සැලසුම් කරලා තියෙනවා. මේ වගේ දේවල් නිසා අපේ රටේ තරුණයින්ට AI ගැන ඉගෙන ගන්න, අලුත් ව්‍යාපාර පටන් ගන්න හොඳ අවස්ථා ලැබෙනවා. මේ ගැන තව දැනගන්න, AI තාක්ෂණය ගැන මූලික දැනුම ගැන අපේ කලින් ලිපියත් බලන්න පුළුවන්.
ලංකාවේ AI දැනටමත් භාවිතා වන අංශ
AI තාක්ෂණය කියන්නේ තව දුරටත් විද්‍යා ප්‍රබන්ධයක් නෙමෙයි. ලංකාවේ විවිධ අංශවල දැන් මේක සාර්ථකව පාවිච්චි කරනවා. මෙන්න ඒ වගේ වැදගත් අංශ කිහිපයක්:
- කෘෂිකර්මාන්තය: AI පාවිච්චි කරලා පස විශ්ලේෂණය කරන්න, බෝග වල තත්ත්වය අධීක්ෂණය කරන්න, වගාවට අවශ්‍ය තීරණ ගන්න දැන් අපේ ගොවියන්ට පුළුවන්. ඩ්‍රෝන් තාක්ෂණය මේකට හොඳම උදාහරණයක්.
- සෞඛ්‍ය සේවාව: රෝග විනිශ්චය කරන්න, රෝගීන්ගේ දත්ත විශ්ලේෂණය කරලා නිවැරදි ප්‍රතිකාර කරන්න වගේ දේවල්වලට AI පාවිච්චි කරනවා.
- මූල්‍ය සේවාවන්: බැංකු සහ මූල්‍ය ආයතන වංචා සහගත ගනුදෙනු (fraudulent transactions) හඳුනාගන්න, ගනුදෙනුකරුවන්ට හොඳම සේවය දෙන්න AI පාවිච්චි කරනවා.
- අධ්‍යාපනය: ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන පද්ධති (online learning platforms) වලදී දරුවන්ට ගැලපෙන පාඩම් හඳුනාගන්න, ඔවුන්ගේ ප්‍රගතිය අධීක්ෂණය කරන්න AI උදව් කරනවා.
මම මගේ යාළුවෙක් එක්ක කතා කරනකොට එයා කිව්වා, එයා වැඩ කරන export company එකක දැන් AI පාවිච්චි කරනවා කියලා. ඒකෙන් නිෂ්පාදනවල ගුණාත්මක භාවය හොඳටම පවත්වාගන්න පුළුවන් වෙලා. මේ වගේ සරල උදාහරණ අපේ රටේ ගොඩක් තියෙනවා. ඒ නිසා ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය ඉතාම සාර්ථකයි.
මේ ගැන තව දැනගන්න, Daily FT වැනි විශ්වාසදායී වෙබ් අඩවිවලිනුත් දැනුම ලබාගන්න පුළුවන්.
ශ්‍රී ලංකාවේ AI සංවර්ධනයට තියෙන අභියෝග
ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය ගැන කතා කරනකොට අපිට තියෙන අභියෝග ගැනත් කතා කරන්න ඕනේ. මේවා ගැන අවබෝධයක් තියෙන එක අපේ රටේ අනාගතයට ගොඩක් වැදගත්. මෙන්න ඒ වගේ ප්‍රධාන අභියෝග කිහිපයක්:
- දත්ත හිඟය (Data Gaps): AI පද්ධති සාර්ථක වෙන්න නම් ඒවට හොඳ දත්ත ප්‍රමාණයක් ඕනේ. අපේ රටේ තියෙන ලොකුම අභියෝගයක් තමයි දත්ත නිවැරදිව සහ සුරක්ෂිතව එකතු කරගැනීම.
- දැනුම සහ නිපුණතා හිඟය: AI ගැන දැනුම තියෙන විශේෂඥයින් අපේ රටේ අඩුයි. මේ නිසා තරුණ පරපුරට මේ ගැන පුහුණුව ලබාදෙන එක ගොඩක් වැදගත්.
- මොළ ගලනය (Brain Drain): හොඳ දැනුමක් තියෙන ගොඩක් දෙනා විදේශ රටවලට යන එක අපේ රටේ AI සංවර්ධනයට තියෙන තවත් ලොකු අභියෝගයක්.
- අනාරක්ෂිත බව (Lack of Security): AI පාවිච්චි කරනකොට දත්ත ආරක්ෂාව ගැන සැලකිලිමත් වෙන්න ඕනේ. ඒ සඳහා නිවැරදි නීති රීති සහ පද්ධති තියෙන්න ඕනේ.
මට මතකයි මගේ විශ්වවිද්‍යාලයේ මිත්‍රයෙක් කිව්වා, එයාට AI ගැන උසස් අධ්‍යාපනය ලබන්න ලංකාවෙන් එහාට යන්න ඕනේ කියලා. ඒකෙන් අපිට තේරෙනවා, අපේ රටේ තවමත් මේ සඳහා අවශ්‍ය සම්පත් හිඟයක් තියෙනවා කියලා. මේවාට නිවැරදි විසඳුම් ලබාදෙන්න පුළුවන් නම් ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය ගොඩක් දීප්තිමත් වෙයි.
AI අනාගතයට සූදානම් වෙන්නේ කොහොමද?
ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය ගැන හිතනකොට ඔයාටත් මේ ගමනට එකතු වෙන්න පුළුවන්. ඒකට ලොකු දේවල් කරන්න ඕනේ නැහැ. මෙන්න ඒ සඳහා සරලම උපදෙස් කිහිපයක්:
- AI ගැන ඉගෙන ගන්න: ඔයාට පුළුවන් නම් ඔන්ලයින් courses කරන්න. නොමිලේම AI ගැන උගන්වන YouTube channels සහ වෙබ් අඩවි ගොඩක් තියෙනවා.
- AI tools පාවිච්චි කරන්න: ChatGPT, Midjourney වගේ AI tools පාවිච්චි කරලා ඔයාගේ වැඩ කටයුතු පහසු කරගන්න.
- අලුත් අවස්ථා සොයන්න: AI නිසා රැකියා නැති වෙයි කියලා බය වෙන්න එපා. ඒ වෙනුවට AI පාවිච්චි කරන අලුත් රැකියා ගැන හොයලා බලන්න.
- නිවැරදි තොරතුරු දැනගන්න: AI ගැන තියෙන වැරදි මතවලට රැවටෙන්නේ නැතුව, නිවැරදි තොරතුරු හොයලා බලන්න.
අපිටත් මේ ගමනට හොඳින් එකතු වෙන්න පුළුවන්. ඒ සඳහා අවශ්‍ය වෙන්නේ විවෘත මනසක් සහ අලුත් දේවල් ඉගෙන ගන්න තියෙන උනන්දුව විතරයි.
නිතර අසන ප්‍රශ්න සහ පිළිතුරු
ප්‍රශ්නය: AI තාක්ෂණය ශ්‍රී ලංකාවට කොයිතරම් වැදගත්ද?
පිළිතුර: AI අපේ රටේ ආර්ථිකය දියුණු කරන්න, රජයේ සේවා කාර්යක්ෂම කරන්න, සහ රටේ ජනතාවගේ ජීවන තත්ත්වය උසස් කරන්න ගොඩක් වැදගත්.
ප්‍රශ්නය: AI නිසා රැකියා නැති වෙයිද?
පිළිතුර: AI නිසා සමහර රැකියා වෙනස් වෙන්න පුළුවන්. ඒත් ඒ වගේම AI ආශ්‍රිත අලුත් රැකියා ඇති වෙනවා. ඒ නිසා වැදගත් වෙන්නේ අලුත් දේවල් ඉගෙනගෙන, අපේ හැකියාවන් දියුණු කරගන්න එකයි.
ප්‍රශ්නය: ශ්‍රී ලංකාවේ AI ගැන දත්ත ගන්න පුළුවන් තැන් මොනවද?
පිළිතුර: තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණ ඒජන්සිය (ICTA) සහ ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාලවල පර්යේෂණ වගේ තැන්වලින් නිවැරදි තොරතුරු ලබාගන්න පුළුවන්. ඒ වගේම ICTA වෙබ් අඩවියත් ඔබට ඉතාම වැදගත් වේවි.
නිගමනය: AI අනාගතය අපේ රටේ සිහිනයක් නෙමෙයි, යථාර්ථයක්!
ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය කියන්නේ නිකන්ම නිකන් හීනයක් නෙමෙයි. ඒක යථාර්ථයක්. රජය, පෞද්ගලික අංශය සහ තරුණ පරම්පරාව එකතු වෙලා මේ ගමන යන්න පටන් අරන්. අපිට තියෙන අභියෝග ජයගන්න පුළුවන් නම්, AI තාක්ෂණය අපේ රටේ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කරන්න, අලුත් රැකියා ඇති කරන්න, සහ ලෝකයත් එක්ක තරඟ කරන්න හොඳම අවස්ථාවක් වේවි. මේ සඳහා වැදගත් වෙන්නේ අලුත් දේවල් ඉගෙන ගන්න, AI ගැන නිවැරදිව තේරුම් ගන්න තියෙන කැමැත්ත විතරයි. මේක ඔයාගේ අනාගතයටත්, අපේ රටේ අනාගතයටත් ගොඩක් වැදගත්.
ඉතින් මේ ලිපිය ඔයාට වැදගත් වුණා නම්, පහලින් කමෙන්ට් එකක් දාලා ඔයාගේ අදහස් මට කියන්න. ඔයා හිතන විදිහට ශ්‍රී ලංකාවේ AI අනාගතය කොහොම වෙයිද? ඒ වගේම මේ ලිපිය ඔයාගේ යාළුවෝ එක්කත් share කරන්න අමතක කරන්න එපා. මොකද එයාලටත් මේ දැනුම ගොඩක් වැදගත් වෙන්න පුළුවන්.