ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන වැදගත් දේවල්: ඔයාට දැනගන්නම ඕන රහස් ටික!
ආයුබෝවන් මගේ ආදරණීය යාළුවේ! අද මම කතා කරන්න යන්නේ ඔයාගේ ජීවිතයට ගොඩක් වැදගත්, හැබැයි ගොඩක් අය කතා කරන්න බය මාතෘකාවක් ගැන. ඒ තමයි ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන වැදගත් දේවල්. අපේ සමාජයේ මේ මාතෘකාව ගැන කතා කරන එක යම් තරමකට තහංචියක් වගේ දෙයක්. ඒ නිසා ගොඩක් දෙනෙක්ට තියෙන ප්‍රශ්නවලට නිවැරදි උත්තර හොයාගන්න බැරි වෙනවා. ඒකෙන් වෙන්නේ නොදැනුවත්කම නිසා ඇතිවන රෝග සහ මානසික ගැටලු.
මට මතකයි මගේ යාළුවෙක්ට ඇගේ යට කොටස අවට අසාමාන්‍ය කැසීමක් ඇති වුණා. ඒක කාටවත් කියන්න ලැජ්ජයි කියලා හිතලා, සතියක් විතර දුක් විඳලා පස්සේ තමයි වෛද්‍යවරයෙක් හම්බ වුණේ. එයාට තිබුණේ බැක්ටීරියා ආසාදනයක්. වෙලාවට එයාට ඉක්මනටම ඒකට බෙහෙත් කරන්න ලැබුණා. මේ වගේ ප්‍රශ්න ඕනම කෙනෙකුට ඇති වෙන්න පුළුවන්. ඒත් අපි මේවා ගැන හරියටම දැනගෙන හිටියොත් ඒවා ඇතිවෙන්න කලින් වළක්වාගන්න, නැත්නම් ඇති වුණාම ඉක්මනින්ම විසඳාගන්න පුළුවන්.
ඉතින්, මේ ලිපියෙන් මම උත්සාහ කරන්නේ ඔයාගේ හිතේ තියෙන බය නැති කරලා, විවෘතව සහ විශ්වාසයෙන් යුතුව ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන වැදගත් දේවල් දැනුවත් කරන්න. අපි සාමාන්‍යයෙන් කතා නොකරන, හැබැයි දැනගන්නම ඕනේ දේවල් ගැන මේ ලිපියේ විස්තර කරනවා. ලිපිය අවසානයේදී ඔයාට මේ ගැන තිබුණු හැම ප්‍රශ්නයකටම උත්තර ලැබිලා, ඔයාගේ ශරීරය ගැන හොඳ අවබෝධයක් ලැබෙයි කියලා මට විශ්වාසයි. මතක තියාගන්න, දැනුම කියන්නේ බලය. ඒ දැනුම නිවැරදිව පාවිච්චි කිරීමෙන් ඔයාගේ ජීවිතය තවත් ලස්සන කරගන්න පුළුවන්.
අන්තර්ගතය:
- මොනවද මේ ලිංගික සෞඛ්‍යය කියන්නේ?
- ආරක්ෂිත ලිංගික ඇසුරක් සඳහා උපදෙස්
- ලිංගික සෞඛ්‍යයට බලපාන පොදු ගැටලු
- ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන තිබෙන මිත්‍යා මත සහ ඇත්ත
- ඔයාට තියෙන ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු (FAQ)
මොනවද මේ ලිංගික සෞඛ්‍යය කියන්නේ?
ලිංගික සෞඛ්‍යය කියන්නේ ලිංගික අවයවවලට අදාළව ඇතිවන රෝගවලින් තොර නිරෝගී තත්ත්වයක් විතරක් නෙමෙයි. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) අනුව, මේක ශාරීරික, මානසික, සහ සමාජීය වශයෙන් ලිංගිකත්වය සම්බන්ධව ඇතිවන සුබසාධනයට අදාළ පුළුල් සංකල්පයක්. සරලවම කිව්වොත්, ලිංගික සෞඛ්‍යය කියන්නේ ඔයාගේ ශරීරය සහ මනස එක හා සමානව නිරෝගීව තබා ගැනීම. මේකෙන් ඔයාට විශ්වාසයෙන් යුතුව සහ ආරක්ෂිතව ලිංගික සම්බන්ධතාවලට යොමු වෙන්න පුළුවන්. ශ්‍රී ලංකාවේ කරන ලද සමීක්ෂණ අනුව, ලිංගික අධ්‍යාපනයේ අඩුකම නිසා තරුණ තරුණියන්ගෙන් සැලකිය යුතු පිරිසක් අනාරක්ෂිත ලිංගික ඇසුරට යොමු වෙනවා. ඒක නිසා නොයෙකුත් ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග සහ අනවශ්‍ය ගැබ්ගැනීම් ඇතිවීමේ අවදානම වැඩියි. මේ නිසා මේ ගැන දැනුවත් වීම අත්‍යවශ්‍යයි.
මට මතකයි මගේ අක්කා මට පොඩි කාලේ කිව්ව දෙයක්. එයා කිව්වා, "පුංචි කාලේ ඉඳන් ඔයාගේ ශරීරය ගැන දැනුවත් වෙන්න. ඒකේ හැම කොටසක් ගැනම දැනගන්න. ඒ හැම කොටසක්ම ඔයාගේ සෞඛ්‍යයට වැදගත්." මම හිතන්නේ මේක ගොඩක් ඇත්ත. මොකද අපි අපේ ශරීරය ගැන දැනුවත් වෙන තරමටම අපිට ඒක ආරක්ෂා කරගන්න පුළුවන්. ඒකම තමයි ලිංගික සෞඛ්‍යයටත් අදාළ වෙන්නේ.
ලිංගික සෞඛ්‍යය හොඳින් පවත්වාගන්න මේ දේවල් වැදගත්:
- ලිංගික අවයව පිරිසිදුව තබා ගැනීම.
- ආරක්ෂිත ලිංගික ක්‍රමවේද ගැන දැනුවත් වීම.
- ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග (STIs) ගැන දැනුවත් වීම සහ ඒවා වළක්වාගැනීම.
- ලිංගිකත්වය ගැන විවෘතව සහ අවංකව කතා කිරීම.
- ශරීරයේ ඇතිවන අසාමාන්‍ය වෙනස්කම් ගැන අවධානය යොමු කිරීම.
ආරක්ෂිත ලිංගික ඇසුරක් සඳහා උපදෙස්
ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන වැදගත් දේවල් කතා කරනකොට, ආරක්ෂිත ලිංගික ඇසුරක් ගැන කතා කරන එක අත්‍යවශ්‍යයි. අපේ සමාජයේ තරුණියන්ට මේ ගැන හරියටම කියාදෙන්නේ නැහැ. ඒක නිසා අනවශ්‍ය ගැටලු ඇතිවෙන්න පුළුවන්. ඉතින්, ආරක්ෂිත ලිංගික ඇසුරක් පවත්වාගන්න මේ උපදෙස් ටික මතක තියාගන්න.
- කොන්ඩම් (Condoms) පාවිච්චි කරන්න: කොන්ඩම් පාවිච්චි කරන එක අනවශ්‍ය ගැබ්ගැනීම් සහ ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග (STIs) වලින් ආරක්ෂා වෙන්න තියෙන හොඳම ක්‍රමය.
- ප්‍රතිංධිර ක්‍රම (Contraceptives) ගැන දැනුවත් වෙන්න: පවුල් සැලසුම් සායනවලින් හෝ වෛද්‍යවරයෙක්ගෙන් උපදෙස් ලබාගෙන ඔයාට ගැලපෙන ප්‍රතිංධිර ක්‍රමයක් තෝරාගන්න. ඒ ගැන WHO වැනි විශ්වාසදායී වෙබ් අඩවිවලිනුත් දැනුම ලබාගන්න පුළුවන්.
- ඔයාගේ සහකරු/සහකාරියත් එක්ක කතා කරන්න: ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන කතා කරන එක ඔයාගේ සහකරු/සහකාරියත් එක්ක තියෙන සම්බන්ධය තවත් ශක්තිමත් කරනවා. මේ ගැන විවෘතව කතා කරලා, ඔයාලා දෙන්නාම කැමති සහ ආරක්ෂිත ක්‍රමවේද මොනවද කියලා තීරණය කරන්න.
- ක්‍රමානුකූල පරීක්ෂණ (Regular Check-ups): වාර්ෂිකව නාරිවේද විශේෂඥ වෛද්‍යවරයෙක් හමුවෙලා පරීක්ෂණ කරගන්න එක ගොඩක් වැදගත්. ඒකෙන් රෝග ඇතිවෙන්න කලින්ම හඳුනාගන්න පුළුවන්.
මගේ යාළුවෙක් ඉන්නවා, එයා එයාගේ සහකරු එක්ක හැමදේම ගැන විවෘතව කතා කරනවා. එයා මට කිව්වේ, "අපි දෙන්නා හැමදේම කතා කරලා තමයි තීරණය ගන්නේ. ඒක නිසා අපේ සම්බන්ධය ගොඩක් විශ්වාසදායීයි" කියලා. ඒකෙන් මට තේරුණා සන්නිවේදනය කියන දේ ලිංගික සෞඛ්‍යයටත් කොච්චර වැදගත්ද කියලා.
ලිංගික සෞඛ්‍යයට බලපාන පොදු ගැටලු
ගොඩක් වෙලාවට අපි නොදැනුවත්කම නිසා ලිංගික සෞඛ්‍යයට බලපාන ගැටලුවලට මුහුණ දෙනවා. මේවා ගැන කලින්ම දැනගත්තොත් අපිට ඒවා වළක්වාගන්න පුළුවන්. මෙන්න පොදු ගැටලු කිහිපයක්:
- යෝනි මාර්ගයේ ආසාදන (Vaginal Infections): කැසීම, පිළිස්සීම වගේ ලක්ෂණ තියෙනවා නම් ඒක යෝනි මාර්ගයේ ආසාදනයක් වෙන්න පුළුවන්. ඒකට හේතුව පිරිසිදුකම අඩු වීම, ඇන්ටිබයෝටික් පාවිච්චිය හෝ වෙනත් හේතු වෙන්න පුළුවන්.
- ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග (STIs): ක්ලැමීඩියා, ගොනෝරියා, HPV, සහ සිෆිලිස් වගේ රෝග අනාරක්ෂිත ලිංගික ඇසුරෙන් බෝ වෙන්න පුළුවන්. මේවාට කලින්ම ප්‍රතිකාර නොකළොත් දරුණු අතුරු ආබාධ ඇති වෙන්න පුළුවන්.
- මානසික ආතතිය: මානසික ආතතිය, කාංසාව සහ මානසික අවපීඩනය ලිංගික ක්‍රියාකාරිත්වයට සහ තෘප්තියට සෘජුවම බලපාන්න පුළුවන්.
මේ වගේ ප්‍රශ්න ඇති වුණාම ලැජ්ජා නොවී වෛද්‍ය උපදෙස් ගන්න එක ගොඩක් වැදගත්. පුළුවන් නම් ඔයාට නිරෝගී ජීවන රටාවක් පවත්වාගන්න උපදෙස් ගැනත් මේ ලිපියෙන් ඉගෙනගන්න පුළුවන්.
ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන තිබෙන මිත්‍යා මත සහ ඇත්ත
ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන වැදගත් දේවල් කතා කරනකොට, අපේ සමාජයේ තියෙන වැරදි අවබෝධයන් ගැන කතා කරන එකත් වැදගත්. මෙන්න ඒ වගේ පොදු මිත්‍යා මත කිහිපයක්:
-
මිත්‍යා මතය: ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග තියෙන්නේ නරක අය අතර විතරයි.
ඇත්ත: නැහැ. ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග කාට වුණත් බෝ වෙන්න පුළුවන්. මේක වළක්වාගන්න තියෙන හොඳම ක්‍රමය තමයි ආරක්ෂිත ලිංගික ඇසුරට යොමු වෙන එක. -
මිත්‍යා මතය: පිරිසිදුකම හොඳින් තියාගත්තොත් කොන්ඩම් අවශ්‍ය නැහැ.
ඇත්ත: කොන්ඩම් ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග සහ අනවශ්‍ය ගැබ්ගැනීම් වළක්වාගන්න තියෙන හොඳම ක්‍රමය. පිරිසිදුකම හොඳ වුණත්, අනාරක්ෂිත ඇසුරෙන් රෝග බෝ වෙන්න පුළුවන්. -
මිත්‍යා මතය: ගෑණු ළමයි ලිංගිකව සතුටු වෙන්නේ පිරිමි ළමයින්ට වඩා අඩුවෙන්.
ඇත්ත: මේක සම්පූර්ණ වැරදි මතයක්. කාන්තාවන්ට ලිංගිකව තෘප්තිමත් වෙන්න පුළුවන්. මේ ගැන නිවැරදි අවබෝධය ලබාගන්න ස්ත්‍රී ස්වයං වින්දනය ගැන අපේ ලිපියත් කියවන්න පුළුවන්.
ඔයාට තියෙන ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු (FAQ)
ප්‍රශ්නය: මගේ යෝනි මාර්ගයෙන් අසාමාන්‍ය සුවඳක් එනවා නම්, ඒකට මොකද කරන්නේ?
පිළිතුර: යෝනි මාර්ගයෙන් අසාමාන්‍ය සුවඳක් එනවා නම් ඒක ආසාදනයක ලක්ෂණයක් වෙන්න පුළුවන්. වහාම වෛද්‍ය උපදෙස් ගන්න. ඒ වගේම යෝනි මාර්ගය පිරිසිදුව, වියළිව තබාගන්න. තද ඇඳුම් ඇඳීමෙන් වළකින්න.
ප්‍රශ්නය: ඔසප් චක්‍රය අවිධිමත් නම්, ඒක ලිංගික සෞඛ්‍යයට බලපානවද?
පිළිතුර: ඔව්, බලපාන්න පුළුවන්. අවිධිමත් ඔසප් චක්‍රයක් පිටුපස හෝමෝන අසමතුලිතතාව, PCOD වැනි රෝග හෝ වෙනත් සෞඛ්‍ය ගැටලු තියෙන්න පුළුවන්. මේකට වෛද්‍ය උපදෙස් ගන්න එක හොඳයි.
ප්‍රශ්නය: තරුණ වියේදී ලිංගිකව ක්‍රියාශීලී වීමෙන් සෞඛ්‍යයට හානි වෙන්න පුළුවන්ද?
පිළිතුර: නිවැරදි දැනුම සහ ආරක්ෂිත ක්‍රමවේද අනුගමනය කරනවා නම් හානියක් වෙන්නේ නැහැ. වැදගත් වෙන්නේ වගකීමෙන් යුතුව කටයුතු කිරීම.
නිගමනය: දැනුමෙන් සන්නද්ධ වෙන්න, විශ්වාසයෙන් යුතුව ජීවත් වෙන්න!
ලිංගික සෞඛ්‍යය ගැන වැදගත් දේවල් දැනගන්න එක ඔයාගේ ජීවිතයට ගොඩක් වැදගත්. මේක ලැජ්ජ වෙන්න ඕන මාතෘකාවක් නෙමෙයි. මේ ලිපියෙන් මම ඔයාට දුන්න දැනුම ඔයාගේ ජීවිතය තවත් ලස්සන කරගන්න උපකාරී වේවි. මතක තියාගන්න, ඔයාගේ ශරීරය වටිනවා. ඒක හොඳින් රැකබලා ගන්න එක ඔයාගේම වගකීමක්. ඒ ගැන දැනුවත් වෙන්න, ප්‍රශ්න ඇති වුණාම බය නැතුව වෛද්‍යවරයෙක් හමුවෙන්න.
ඉතින්, මේ ලිපිය ඔයාට වැදගත් වුණා නම්, පහලින් කමෙන්ට් එකක් දාලා ඔයාගේ අදහස් මට කියන්න. ඒ වගේම මේ ලිපිය ඔයාගේ යාලුවෝ එක්කත් share කරන්න අමතක කරන්න එපා. මොකද මේ දැනුම එයාලටත් ගොඩක් වැදගත් වෙන්න පුළුවන්.
හොඳට ඉන්න! ආදරයෙන්...